Από την ανακύκλωση πλαστικών μέχρι την πώληση μεταχειρισμένων ρούχων, γίνεται πλέον ολοένα πιο σαφές παγκοσμίως ότι οι μικρές και ταυτόχρονα φιλικές για το περιβάλλον αλλαγές μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο παγκοσμίως. Κάθε νέα συνήθεια που ενθαρρύνει τον βιώσιμο τρόπο ζωής μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου κόσμου και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Μάλιστα, μια έρευνα έδειξε ότι η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα πάνω από 93% των καταναλωτών να αρχίσουν να νοιάζονται για τη βιωσιμότητα περισσότερο από ποτέ άλλοτε.
Αυτή η αυξημένη ευαισθητοποίηση γύρω από την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και ο σεβασμός προς το φυσικό περιβάλλον συνδέονται επίσης με τη διαρκώς βαθύτερη συνειδητοποίηση των ευεργετικών συνεπειών της επαφής με τη φύση. Τα ψυχικά, σωματικά και συναισθηματικά οφέλη που προσφέρει είναι τόσο σημαντικά που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πλέον συνιστά, αν είναι δυνατό, να διαμένουμε σε απόσταση 300 μέτρων από χώρους πρασίνου. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για το συνολικό ποσοστό των πράσινων υποδομών, των αστικών χώρων πρασίνου και δενδροκάλυψης σε 38 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η Αθήνα έρχεται τελευταία όσον αφορά τις συνολικές πράσινες υποδομές, με ποσοστό 17%. Με ποσοστό δενδροκάλυψης 15%, βρίσκεται και πάλι στις τελευταίες θέσεις, ενώ κατατάσσεται δεύτερη, μετά τη Στοκχόλμη, στους αστικούς χώρους πρασίνου, με ποσοστό 11%.
Παρόλα αυτά, δεν συναντάμε εύκολα τόση βλάστηση στις πολύβουες πόλεις και τα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου ο χώρος είναι πολύ περιορισμένος. Ως αποτέλεσμα, οι αστικές «οάσεις» σπανίζουν ή κοστίζουν ακριβά! Αν ζείτε σε διαμέρισμα, ίσως να έχετε μόνο ένα μπαλκόνι ή μια βεράντα. Με τη σωστή προσέγγιση όμως, ακόμη κι αν το μπαλκόνι ή η βεράντα σας είναι μόλις μια σπιθαμή, μεταμορφώνονται εύκολα σε καταπράσινες οάσεις, με οφέλη όχι μόνο για την υγεία και την ευεξία σας, αλλά και για έναν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής, για κάθε βαλάντιο.
Πριν ξεκινήσετε, θα πρέπει να λάβετε υπόψη μερικούς σημαντικούς παράγοντες. Αντλήστε έμπνευση από τις ιδέες που παρουσιάζουμε, για να σχεδιάσετε τη δική σας αστική όαση στον χώρο σας!
Παράγοντες που πρέπει να λαμβάνετε υπόψη, όταν σχεδιάζετε έναν κήπο στο μπαλκόνι σας
Για να μην παρασυρθείτε υπερβολικά στην προσπάθειά σας να σχεδιάσετε την τέλεια «ζούγκλα» στο μπαλκόνι σας, σκεφθείτε προσεκτικά τις πραγματικές δυνατότητες του χώρου σας. Εκτός από τον ρεαλιστικό προσδιορισμό του προϋπολογισμού σας, θα πρέπει επιπλέον να λάβετε υπόψη ορισμένους σημαντικούς παράγοντες, πριν επενδύσετε χρόνο, χρήματα και κόπο στα σχέδιά σας για την πράσινη μεταμόρφωση του χώρου σας. Σε αυτούς τους παράγοντες συγκαταλέγονται οι εξής:
Μέγεθος
Καταγράψτε τις πραγματικές ωφέλιμες διαστάσεις του χώρου σας. Θα μπορούσατε να σχεδιάσετε τον χώρο σε χαρτί, για να μπορέσετε να σκεφτείτε ευκολότερα ιδέες για τη διαρρύθμισή του. Τα σχέδια θα σας φανούν χρήσιμα, σε περίπτωση που αποφασίσετε να αγοράσετε μεγάλα έπιπλα. Μην ξεχάσετε να σημειώσετε το ύψος του χώρου (σε περίπτωση που το περιορίζει οτιδήποτε βρίσκεται πάνω από αυτό), και σκεφτείτε αν υπάρχει τρόπος να αξιοποιήσετε το ύψος δημιουργώντας διαφορετικά επίπεδα.
Προσβασιμότητα
Ο χώρος σάς ανήκει αποκλειστικά ή είναι κοινόχρηστος; Στην τελευταία περίπτωση, στις συζητήσεις σχετικά με τη διαμόρφωσή του θα πρέπει να συμμετέχουν και οι υπόλοιποι χρήστες. Ανάλογα με τις πόρτες και τα παράθυρα που οδηγούν στο μπαλκόνι, ενδεχομένως να μπορείτε να τα ενσωματώσετε ως στοιχεία στο σχέδιό σας ή να προσθέσετε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, όπως μια ζαρντινιέρα στο παράθυρο. Όσον αφορά τη διαρρύθμιση, φροντίστε να μην εμποδίζετε την είσοδο ή/και την έξοδο και να υπάρχει αρκετός χώρος για εύκολη και ασφαλή πρόσβαση!
Βάρος
Λάβετε υπόψη οποιονδήποτε περιορισμό στο βάρος που μπορεί να αντέξει το μπαλκόνι σας. Για περισσότερες πληροφορίες, ελέγξτε τα συμβόλαια ενοικίασης ή αγοράς του ακινήτου σας, ώστε να βεβαιωθείτε ότι η τοποθέτηση επίπλων ή φυτοδοχείων μεγάλου βάρους δεν θα θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια.
Συνθήκες ανάπτυξης
Όποιες κι αν είναι οι κλιματικές συνθήκες της περιοχής σας, το πιθανό είναι ότι το μπαλκόνι σας θα έχει το δικό του μοναδικό μικροκλίμα, το οποίο θα είναι αποτέλεσμα του προσανατολισμού του (π.χ. ανατολικός ή δυτικός προσανατολισμός) και των επιπέδων ηλιοφάνειας, θερμοκρασίας, ανέμου και σκιάς που επικρατούν σε αυτό. Συνεπώς, είναι σημαντικό να σημειώσετε αυτές τις πληροφορίες, για να μπορέσετε να κάνετε σωστή επιλογή φυτών.
Ο αέρας των πόλεων είναι ούτως ή άλλως θερμότερος από αυτόν της υπαίθρου. Επομένως, τα φυτά που θα τοποθετήσετε στο μπαλκόνι σας πρέπει να είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά στη θερμότητα, ώστε να μπορούν να επιβιώσουν ακόμη και σε ακραίες θερμοκρασίες. Ιδανικές επιλογές είναι το γεράνι, το πελαργόνι, το πολυγάλα. Αντίθετα, ανθεκτικά στο κρύο και την παγωνιά είναι το χρυσάνθεμο, η λεβάντα και άλλα αρωματικά φυτά. Η αγγελική, ως ανθεκτικός αειθαλής θάμνος, ενδείκνυται για δημιουργία φράκτη στο μπαλκόνι, όπως επίσης και η φωτίνια. Το ρυγχόσπερμο, από την άλλη, συγκαταλέγεται στα φυτά που είναι ανθεκτικά σε όλες τις θερμοκρασίες.
7 Ιδέες για μια όαση πρασίνου στο μπαλκόνι σας!
1. Αναζητήστε φυτά με πολλαπλές ιδιότητες
Προτιμήστε φυτά που δεν προσθέτουν μόνο μια πράσινη νότα στον χώρο σας, αλλά διαθέτουν επιπλέον οφέλη. Για παράδειγμα, υπάρχουν φυτά που προάγουν την έκκριση σεροτονίνης ή κληματσίδες ταχείας ανάπτυξης, αν θέλετε να ομορφύνετε ένα κοινό διαχωριστικό ή έναν φράχτη που έχει τοποθετηθεί για περισσότερη ιδιωτικότητα. Ανάλογα με την τοποθεσία σας, θα μπορούσατε να προσθέσετε φυτά που προσελκύουν είδη της άγριας πανίδας της περιοχής, όπως πεταλούδες και μέλισσες. Μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα φυτά συμβάλλουν ιδιαίτερα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των σπάνιων ή απειλούμενων ειδών.
2. Χρησιμοποιήστε μεταχειρισμένα έπιπλα ή έπιπλα που προέρχονται από αναβαθμιστική ανακύκλωση
Αν έχετε αρκετό χώρο, ένας ευφάνταστος τρόπος να μεταμορφώσετε το μπαλκόνι σας είναι να προσθέσετε έπιπλα, ράφια ή διαχωριστικά. Αναζητήστε είδη που έχουν κατασκευαστεί από ανθεκτικά, βιώσιμα ή φυσικά υλικά, όπως το μπαμπού, ή ακόμη και μεταχειρισμένα αντικείμενα τα οποία μπορείτε να τροποποιήσετε και να αναβαθμίσετε. Για παράδειγμα, μπορείτε να αξιοποιήσετε παλιά ράφια τα οποία θα βάψετε και θα χρησιμοποιήσετε ως βάσεις ή ανθοστήλες για τις γλάστρες σας, απολαμβάνοντας παράλληλα τη δημιουργικότητά σας. Από την άλλη πλευρά, εάν ο χώρος σας είναι περιορισμένης έκτασης και θέλετε να προσθέσετε πολυλειτουργικά στοιχεία, μπορείτε να στραφείτε σε πτυσσόμενα έπιπλα, κυρίως σε τραπέζια και καρέκλες, των οποίων η ποικιλία είναι σχεδόν απεριόριστη.
3. Φτιάξτε έναν κήπο με λαχανικά ή βότανα
Είτε έχετε μια ευρύχωρη βεράντα είτε ένα μικροσκοπικό, αλλά ηλιόλουστο, μπαλκόνι, πάντα υπάρχει χώρος για έναν μίνι λαχανόκηπο, όπου μπορείτε να καλλιεργήσετε τα δικά σας φρέσκα προϊόντα! Θα μπορούσατε, για παράδειγμα να προσθέσετε μεγάλα φυτοδοχεία ή να επαναχρησιμοποιήσετε παλιές παλέτες, για να καλλιεργήσετε φρούτα και λαχανικά, όπως φράουλες, ντομάτες, πιπεριές, αγγούρια και κολοκυθάκια. Στα παράθυρα –αρκεί να μην είναι βορινά– μπορείτε να τοποθετήσετε ζαρντινιέρες με αρωματικά φυτά και μυρωδικά, όπως το θυμάρι, ο βασιλικός, η λεβάντα, το δεντρολίβανο κ.α.
4. Δημιουργήστε έναν υβριδικό χώρο
Η ζωή στην πόλη πολλές φορές σημαίνει έλλειψη χώρου. Επομένως, αναζητήστε τρόπους με τους οποίους θα μπορείτε να αξιοποιείτε το μπαλκόνι σας όλο τον χρόνο. Τοποθετήστε έπιπλα για να κάθεστε ή ένα τραπέζι, για να δημιουργήσετε ένα καθιστικό ή μια τραπεζαρία εξωτερικού χώρου. Διαφορετικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το μπαλκόνι σας ως βοηθητικό χώρο, για να εξυπηρετηθείτε με διάφορες δουλειές του σπιτιού, όπως το στέγνωμα των ρούχων, τοποθετώντας απλώστρα ή σχοινί με τροχαλία. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσετε να μειώσετε επίσης τη χρήση του στεγνωτηρίου ρούχων. Ανάλογα με τον προϋπολογισμό και το μέγεθος του χώρου σας, αξίζει ίσως να εξετάσετε το ενδεχόμενο τοποθέτησης φωτοβολταϊκών, για να ενισχύσετε την ενεργειακή τροφοδοσία του νοικοκυριού σας.
5. Χρησιμοποιήστε δεξαμενή συλλογής βρόχινου νερού
Μειώστε την κατανάλωση νερού, αξιοποιώντας στο έπακρο τις βροχερές ημέρες, με την τοποθέτηση δεξαμενής συλλογής του βρόχινου νερού, για να αποθηκεύετε το νερό που χρειάζεστε για το πότισμα των φυτών σας – εντός και εκτός σπιτιού φυσικά! Μπορείτε επίσης να προσθέσετε αυτό το νερό σε αυτοποτιζόμενες γλάστρες, για να παραμένουν σταθερά τα επίπεδα υγρασίας τους ακόμη κι όταν λείπετε.
6. Προσθέστε καλό φωτισμό
Μέσα στη φασαρία, το άγχος και τον συνωστισμό των πόλεων, τα μπαλκόνια είναι το καταφύγιό μας. Είναι ένας χώρος που αξίζει να απολαμβάνουμε μέρα-νύχτα. Γιατί, λοιπόν, να μην επενδύσουμε σε καλό φωτισμό, ώστε να συνεχίζουμε να ευχαριστιόμαστε την προσωπική μας όαση ακόμη και μετά τη δύση του ήλιου; Έχοντας πάντα κατά νου την επιλογή βιώσιμων λύσεων, χρησιμοποιήστε λαμπτήρες LED, φωτιστικά που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια, ή ακόμη και κεριά από φυσικά υλικά, όπως σόγια ή κερί μέλισσας, για ακόμη περισσότερη θαλπωρή (φροντίστε όμως να χρησιμοποιείτε φαναράκια, για την πρόληψη του κινδύνου πυρκαγιάς λόγω ξερών φύλλων).
7. Φτιάξτε το δικό σας φυσικό λίπασμα!
Οι εξωτερικοί χώροι ενδείκνυνται για την τοποθέτηση συστήματος ή κάδου κομποστοποίησης. Οργανικά προϊόντα, όπως υπολείμματα τροφών, μετατρέπονται εύκολα σε κομπόστ, δηλαδή ένα φυσικό λίπασμα για τα φυτά σας. Αρκεί να προσθέσετε στον κομποστοποιητή κατακάθια και φίλτρα καφέ, φακελάκια τσαγιού, τσόφλια αβγών και ξηρών καρπών, πριονίδια και άλλα απορρίμματα τροφίμων. Καταφέρνοντας να διατηρήσετε τα φυτά σας υγιή και πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία, συμβάλλετε παράλληλα στον κύκλο της βιωσιμότητας.
