Παρά το γεγονός ότι ζούμε σε μια εποχή που είμαστε πιο συνδεδεμένοι από ποτέ άλλοτε, το αίσθημα της μοναξιάς, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, είναι εντυπωσιακά υψηλά. Το 2019, μια μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε ότι 7% των ενηλίκων στην Ευρώπη αισθάνονται μοναξιά. Το ποσοστό αυτό είναι συγκλονιστικό, αν σκεφτούμε ότι αντιστοιχεί σε περίπου 35 εκατομμύρια ανθρώπους!
Η πανδημία Covid-19 ενέτεινε το πρόβλημα ακόμη περισσότερο. Κατά τη διάρκειά της, οι άνθρωποι αισθάνθηκαν πιο έντονα από ποτέ τις επιπτώσεις της μοναξιάς. Με την εφαρμογή κανόνων για περιορισμό των κοινωνικών επαφών καθώς και τη χρήση μασκών για την κάλυψη του προσώπου, η αλληλεπίδραση και η επικοινωνία τέθηκαν στο περιθώριο. Σε συνδυασμό δε με την παντελή έλλειψη σωματικής άσκησης, η απειλή της κοινωνικής απομόνωσης για την ψυχική και σωματική υγεία έγινε εντόνως ορατή.
Η μοναξιά μπορεί να είναι επιζήμια για τη σωματική και συναισθηματική υγεία και την ψυχική ευεξία. Μπορεί να οδηγήσει σε αϋπνία, άγχος, κατάθλιψη και –σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις– σε πρόωρο θάνατο. Επομένως, δεν υπάρχει κανένας λόγος, να την ανεχόμαστε.
Η μοναξιά δεν έχει ηλικία
Σύμφωνα με μελέτη που συμπεριλήφθηκε σε άρθρο της εφημερίδας Η Καθημερινή, η Ελλάδα αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια» μοναξιάς στην Ευρώπη, όπου 10% των Ελλήνων νιώθουν συχνά μοναξιά, ενώ 43% δηλώνουν κοινωνικά απομονωμένοι με βάση τη συχνότητα των οικογενειακών και φιλικών επαφών. Αντίθετα, τα μέσα ποσοστά της κοινωνικής απομόνωσης στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλότερα, στο 18%.
Ο Mark Rowland, γενικός διευθυντής του βρετανικού Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας, αναφέρει ότι «πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, αποσιωπώντας το πρόβλημά τους [… ] Η κοινωνία μας πρέπει να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση ζητημάτων, όπως ο στιγματισμός, και να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με τη νέα γενιά, προκειμένου να μπορέσουν να μιλήσουν για τα προβλήματά τους».
Μπορεί, δηλαδή, οι ηλικιωμένοι να είναι περισσότερο απομονωμένοι κοινωνικά, αλλά οι ηλικιακές ομάδες των 26 έως 45 ετών τελικά διαμαρτύρονται συχνότερα για αισθήματα μοναξιάς.
Η μοναξιά όμως, πέρα από την έλλειψη συντροφιάς και επικοινωνίας, έχει δυσμενέστατες συνέπειες για την ψυχική και σωματική υγεία. Επομένως, αν αισθάνεστε μοναξιά, δεν χρειάζεται να υποφέρετε σιωπηλά. Ακολουθήστε τις συμβουλές μας και αντιμετωπίστε την άμεσα.
Εσείς έχετε εφαρμογή για διαλογισμό στο τηλέφωνό σας;
Έχει παρατηρηθεί μια έντονα ανοδική τάση στις εφαρμογές που σχεδιάζονται ειδικά για την καταπολέμηση των αρνητικών συναισθημάτων και της κακής διάθεσης. Ο διαλογισμός μπορεί να σας αποσπάσει από αρνητικές σκέψεις και να σας επαναφέρει στο παρόν. Η εφαρμογή για διαλογισμό και αφήγηση ιστοριών Calm, μπορεί να σας βοηθήσει να καθιερώσετε μια ρουτίνα τέτοιας φύσεως. Στην εφαρμογή θα βρείτε επίσης μαγνητοφωνημένες αφηγήσεις διασημοτήτων, όπως ο Matthew McConaughey και ο Stephen Fry, που σας βοηθούν να χαλαρώσετε ή ακόμη και να κοιμηθείτε.
Ακούστε podcast
Αν ακούτε διαδικτυακές εκπομπές, ή αλλιώς podcasts, ενώ εργάζεστε, έχετε την αίσθηση ότι δεν είστε μόνοι και ότι κατά κάποιον τρόπο συμμετέχετε κι εσείς στη συζήτηση. Στο διαδίκτυο θα ανακαλύψετε τεράστιες συλλογές τέτοιων εκπομπών, για να καταπολεμήσετε τα καθημερινά αισθήματα μοναξιάς. Με θεματολογία που μπορεί να ποικίλει, από την αντιμετώπιση του πένθους και της αποτυχίας και συμβουλές για οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε έως και για την καλλιέργεια της δημιουργικότητας, την αυτοβελτίωση και την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, σίγουρα θα βρείτε κάτι που θα ελκύσει το ενδιαφέρον σας και θα ικανοποιήσει το αίσθημα της μοναξιάς.
Γίνετε μέλος μιας ομάδας
Ανακαλύψτε ένα νέο χόμπι ή ασχοληθείτε ξανά με μια δραστηριότητα που απολαμβάνατε παλιότερα, ακόμα και από την άνεση του καναπέ σας. Μπορείτε να γίνετε μέλος μιας ομάδας πλεξίματος ή ζωγραφικής ή, αν θέλετε κάτι πιο έντονο, που θα ταρακουνήσει τα ήρεμα νερά της καθημερινότητάς σας, εγγραφείτε σε μαθήματα παρασκευής κοκτέιλ. Υπάρχουν μαθήματα πάσης φύσεως για όλους. Αναζητήστε τα δια ζώσης, ώστε να έχετε την ευκαιρία να συναναστραφείτε καινούργιο κόσμο ή και διαδικτυακά.
Αναζητήστε φόρουμ διαδικτυακών συζητήσεων
Στο διαδίκτυο υπάρχει επίσης πληθώρα φόρουμ κοινοτήτων (όπως στο Facebook, το Reddit, το Mumsnet κ.α.), όπου μπορείτε να επικοινωνήσετε με άτομα που έχουν παρόμοιες απόψεις με εσάς, ανάλογα με τις προσωπικές σας ανάγκες ή προτιμήσεις.
Σύμφωνα με μια έκθεση από το Πανεπιστήμιο του Exeter, η συμμετοχή σε φόρουμ επηρεάζει θετικά τα επίπεδα ευεξίας και μπορεί να αυξήσει τη δραστηριοποίηση στην κοινότητα ακόμη και εκτός διαδικτύου. Αρκεί να μην πτοείστε από τα πιθανά προκλητικά -και ενίοτε εκνευριστικά- σχόλια!
Κάντε γυμναστική
Η γυμναστική -είτε μόνοι σας είτε στο πλαίσιο μιας ομάδας, σάς δίνει την αίσθηση ότι είστε μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου και ότι αφιερώνετε τον χρόνο σας σε κάτι που και θα σας κοινωνικοποιήσει και θα συμβάλλει στην ευεξία σας. Σε συνδυασμό με την αδρεναλίνη που απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης, η αίσθηση της ικανοποίησης είναι βέβαιη.
Νιώστε καλύτερα κάνοντας εθελοντισμό
Αφιερώνοντας χρόνο στον εθελοντισμό, τονώνετε τη διάθεσή σας και ταυτόχρονα αντλείτε την ικανοποίηση ότι προσφέρετε στην κοινότητά σας και δημιουργείτε σχέσεις με ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες απόψεις.
Αν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με τον εθελοντισμό, θα βρείτε πολλές ομάδες, συλλόγους και οργανώσεις που στηρίζονται στη βοήθεια που προσφέρουν οι εθελοντές. Αναλαμβάνοντας ανιδιοτελή δράση γίνεστε ενεργοί πολίτες, βοηθάτε ανθρώπους που έχουν ανάγκη, αποκτάτε και μοιράζεστε εμπειρίες και συναισθήματα, και το σίγουρο είναι ότι βγαίνετε από τον φαύλο κύκλο της μοναξιάς και της κοινωνικής απομόνωσης.
Μερικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις στις οποίες μπορείτε να συνεισφέρετε εθελοντικά είναι το Χαμόγελο του Παιδιού, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, η Σχεδία στην Πόλη κ.α. Επίσης, στο Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας θα βρείτε νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καθώς και ομάδες εθελοντών που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τέλος, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανακοινώνονται πολύ συχνά μεμονωμένες εθελοντικές δράσεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, με αφορμή τον καθαρισμό παραλιών, την αναδάσωση κ.α.
Αποκτήστε ένα κατοικίδιο
Αν έχετε τη δυνατότητα, γιατί να μην υιοθετήσετε ή να φιλοξενήσετε ένα κατοικίδιο; Αυτό θα σας κρατά συντροφιά κι εσείς θα απολαμβάνετε τον χρόνο που περνάτε μαζί του, παίζοντας και φροντίζοντάς το. Ακόμη, αν αποφασίσετε να αποκτήσετε σκύλο, θα μπορείτε να βγαίνετε έξω μαζί του και να συναντιέστε με άλλους ιδιοκτήτες σε ομαδικές βόλτες.
Βγείτε για περπάτημα
Βγείτε για περπάτημα στο πάρκο ή την πλατεία της περιοχής σας και πάρτε μαζί έναν καφέ στο χέρι από την αγαπημένη σας καφετέρια. Ο καθαρός αέρας και η παρουσία άλλων ανθρώπων γύρω σας θα σας ανεβάσει τη διάθεση και ίσως σας βοηθήσει να κάνετε νέες γνωριμίες.
Μην συγκρίνετε τον εαυτό σας με τους άλλους
Μην σπαταλάτε χρόνο ψάχνοντας τις φωτογραφίες και τις αναρτήσεις των επαφών σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανησυχώντας ότι εσείς μένετε πίσω. Κανείς δεν έχει την τέλεια ζωή και το μόνο που καταφέρνετε είναι να καταστρέφετε τη διάθεσή σας, βλέποντας τι «έχουν» όλοι οι άλλοι, που εσείς θεωρείτε ότι δεν έχετε.
Αποφύγετε να πιέζετε υπερβολικά τον εαυτό σας
Δεν μπορείτε να αλλάξετε ξαφνικά τους πάντες και τα πάντα γύρω σας ή να έχετε αναγκαστικές σχέσεις. Μην θέτετε υπερβολικούς στόχους, εξαγγέλλοντας ότι θα κάνετε το «χ» και «ψ» μέσα σε μία ημέρα.
Θυμηθείτε ότι –στην πραγματικότητα– δεν είστε μόνοι
Υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που νιώθουν όπως εσείς, δεν είστε μόνοι. Μπορείτε να αναζητήσετε βοήθεια, αλλά η προσπάθεια ξεκινά από εσάς. Αν η μελαγχολία είναι το κυρίαρχο συναίσθημα στη ζωή σας και νιώθετε ότι αρχίζει να σας επηρεάζει αρνητικά, επισκεφθείτε άμεσα έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που θα σας προσφέρει πολύτιμες συμβουλές, καθοδήγηση και υποστήριξη.
