Γνωρίζατε ότι το ποσοστό των Ελληνόπουλων χωρίς τερηδόνα έως τα 5 έτη, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, είναι μόλις 57,2%; Όσον αφορά την στοματική υγιεινή των παιδιών, μερικές φορές ξεχνάμε ότι τα νεογιλά χρειάζονται τον ίδιο βαθμό φροντίδας με τα μόνιμα δόντια. Είναι, δε, σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η κακή υγιεινή στόματος στα παιδιά μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη βακτηρίων ή ακόμη και ελλιπή απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων από τον οργανισμό μέσω των τροφών.
Για αυτόν τον λόγο, ως γονείς, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εμφυσήσουμε στα παιδιά καλές συνήθειες από μικρή ηλικία και να γνωρίζουμε τις συνέπειες της ελλιπούς στοματικής φροντίδας. Πώς βουρτσίζουμε σωστά τα δόντια; Συνιστάται η χρήση στοματικού διαλύματος; Σε αυτό μας το άρθρο, θα βρείτε απαντήσεις σε όλες αυτές τις ερωτήσεις και σε πολλές άλλες ακόμη, για να εξασφαλίσετε ότι τα παιδιά σας θα έχουν υγιή και γερά δόντια από μικρή ηλικία.
Γιατί είναι σημαντική η υγεία των δοντιών και στα παιδιά
Η φροντίδα της στοματικής υγείας των παιδιών είναι εξίσου σημαντική με τη φροντίδα της γενικής κατάστασης της υγείας τους! Η στοματική και οδοντική υγιεινή είναι απαραίτητη για υγιή και γερά δόντια και ούλα, και συμβάλλουν στην προστασία των παιδιών από ορισμένες ασθένειες και επιπλοκές, οι οποίες μπορεί να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους. Ο ρόλος της υγείας των δοντιών στη διαφύλαξη της συνολικής υγείας είναι πολύ σπουδαιότερος από ό,τι πολλοί από εμάς νομίζουμε!
Συνέπειες της ανεπαρκούς ή κακής στοματικής υγιεινής στα παιδιά
Γνωρίζουμε, πλέον, ότι η στοματική υγεία μπορεί να επηρεάσει την «ποιότητα της καθημερινότητας ενός ατόμου, αλλά και άμεσα τη φυσική και ψυχική του κατάσταση, καθώς και την κοινωνική του ζωή». Στην Ελλάδα, συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της στοματικής υγείας και την κατάσταση δοντιών και ούλων πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω για πρώτη φορά, μέσω έρευνας που πραγματοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ, το 2019. Η έρευνα έδειξε ότι περισσότεροι από 7 στους 10 ερωτηθέντες (74,8% και 76,2%) ηλικίας 15 ετών και άνω, αναφέρουν πολύ καλή ή καλή στοματική υγεία και κατάσταση δοντιών και ούλων, αντίστοιχα.
Ειδικά στην περίπτωση των παιδιών, ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε τη φροντίδα των δοντιών και του στόματος εν γένει μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την τρέχουσα κατάσταση της υγείας τους, αλλά και τις συνήθειες που θα έχουν όσον αφορά την υγιεινή των δοντιών σε βάθος χρόνου, ως έφηβοι και ως ενήλικες.
Πρόληψη τερηδόνας
Όλοι γνωρίζουμε τι είναι η τερηδόνα, έχουμε όμως υπόψη μας τους κινδύνους που ελλοχεύουν; Η ανάπτυξη τερηδόνας, η οποία αποτελεί βακτηριακή ασθένεια, ευθύνεται για τη φθορά της αδαμαντίνης (σμάλτου) των δοντιών και είναι αποτέλεσμα κακής ή ανεπαρκούς στοματικής και οδοντικής υγιεινής. Η εμφάνιση τερηδόνας μπορεί να απειλήσει και άλλα μέρη του δοντιού, να προκαλέσει έντονο πόνο και ακόμα και να οδηγήσει σε απώλεια δοντιών. Επομένως, η διατήρηση καλής οδοντικής υγιεινής από μικρή ηλικία είναι απαραίτητη.
Ουλίτιδα
Η ουλίτιδα είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή και αιμορραγία των ούλων. Η εμφάνισή της συνήθως οφείλεται στην ανάπτυξη οδοντικής πλάκας, ενώ η αντιμετώπισή της πρέπει να είναι άμεση. Διαφορετικά, τα βακτήρια μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα ούλα, στον οδοντικό ιστό, ακόμη και στα οστά της γνάθου.
Περιοδοντίτιδα
Η περιοδοντίτιδα ή περιοδοντική νόσος είναι μια φλεγμονή που αποτελεί συνέπεια της προχωρημένης ουλίτιδας. Οδηγεί σε ακόμη πιο έντονο πόνο και προσβάλλει τους στηρικτικούς ιστούς των δοντιών. Επιτίθεται, δηλαδή, στους ιστούς που στηρίζουν τα δόντια, ενώ στις πιο βαριές μορφές της μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε απώλεια δοντιών. Από τα διάφορα προβλήματα που σχετίζονται με την κακή οδοντική υγιεινή στα παιδιά, η περιοδοντίτιδα είναι από τα πιο σοβαρά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, επιπλοκές της περιοδοντικής νόσου μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και καρδιαγγειακά προβλήματα.
Χαλίτωση ή κακοσμία στόματος
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κακοσμία στόματος οφείλεται στη συσσώρευση βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα. Η δυσάρεστη αναπνοή μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση ενός ατόμου και να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Το καλό καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών προλαμβάνει τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα. Παρόλα αυτά, η οδοντική υγιεινή στα παιδιά απαιτεί επίσης παρακολούθηση από οδοντίατρο.
Άλλες νόσοι που σχετίζονται με την κακή στοματική και οδοντική υγιεινή
Η φροντίδα των δοντιών είναι στενά συνδεδεμένη με την υγεία ολόκληρου του οργανισμού. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι η καλή οδοντική υγιεινή στα παιδιά μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ορισμένων σοβαρών νοσημάτων:
- Καρδιαγγειακά νοσήματα: Η στοματική κοιλότητα φιλοξενεί εκατομμύρια αόρατα βακτήρια στον άνθρωπο, τα οποία μπορούν να εισχωρήσουν στη ροή του αίματος. Αν συμβεί αυτό, μπορεί να έχει ως συνέπεια καρδιακά προβλήματα, ανευρύσματα, ενδοκαρδίτιδα και άλλα σοβαρές παθήσεις
- Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ορισμένα προβλήματα των δοντιών, όπως η περιοδοντίτιδα, μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη ορισμένων τύπων καρκίνου. Η επικινδυνότητα αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα βακτήρια που αναπτύσσονται στην περιοδοντίτιδα εμπλέκονται επίσης στον σχηματισμό όγκων
- Η κακή οδοντική υγιεινή στα παιδιά μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα μάσησης και ενδεχομένως, τελικά, σε πεπτικά προβλήματα
- Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης συσχετίσει τις συνέπειες της κακής οδοντικής υγιεινής με την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η παρουσία στοματικών βακτηρίων στον εγκεφαλικό ιστό μπορεί να ενεργοποιήσει αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο επιτίθεται και καταστρέφει τα κύτταρα. Έτσι, μπορεί να εκδηλωθούν νευρολογικές αλλαγές, χαρακτηριστικές της νόσου Αλτσχάιμερ
Πότε ξεκινά η στοματική υγιεινή των παιδιών;
Πότε πρέπει τα παιδιά να ξεκινήσουν να φροντίζουν τα δόντια τους συστηματικά; Η απάντηση είναι απλή: από τη στιγμή που ανατέλλει το πρώτο νεογιλό, θα πρέπει το βούρτσισμα των δοντιών να εντάσσεται στην καθημερινή ρουτίνα τους. Το βούρτσισμα των δοντιών συνιστάται να γίνεται δύο φορές την ημέρα. Θυμηθείτε να χρησιμοποιείτε μια μαλακή οδοντόβουρτσα, κατάλληλη για την ηλικία των παιδιών. Μπορείτε, μάλιστα, να επιλέξετε φθοριούχο οδοντόκρεμα από την αρχή.
Καλές συνήθειες που πρέπει να αναπτύξουν τα παιδιά για τη φροντίδα των δοντιών
Σύμφωνα με τους ειδικούς, κάθε παιδί πρέπει να ενσωματώσει στην καθημερινή ρουτίνα του τις εξής συνήθειες για υγιή και γερά δόντια:
Καθημερινό βούρτσισμα
Συνιστάται το βούρτσισμα δοντιών μετά από κάθε γεύμα, ειδικά πριν από τον νυχτερινό ύπνο. Διαφορετικά, τα βακτήρια που αναπτύσσονται στη στοματική κοιλότητα θα δρουν ανεξέλεγκτα για πολλές ώρες, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό πλάκας.
Οδοντόκρεμα
Οι φθοριούχες οδοντόκρεμες ενισχύουν την αδαμαντίνη και μειώνουν την ανάπτυξη βακτηρίων στην επιφάνεια των δοντιών. Μια μικρή ποσότητα, ίση με το νύχι του παιδιού στο μικρό του δάχτυλο, είναι αρκετή. Βεβαιωθείτε μόνο ότι η περιεκτικότητα σε φθόριο είναι κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού σας. Για να το διαπιστώσετε, ελέγξτε τη συσκευασία ή συμβουλευτείτε έναν παιδοδοντίατρο.
Στοματικά διαλύματα
Όσον αφορά τη χρήση στοματικού διαλύματος, η αλήθεια είναι ότι δεν συνιστάται για παιδιά κάτω των πέντε ετών. Όμως, από αυτήν την ηλικία κι έπειτα μπορείτε να παροτρύνετε το παιδί σας να χρησιμοποιεί ειδικό στοματικό διάλυμα για παιδιά. Βεβαιωθείτε μόνο ότι δεν περιέχει αλκοόλ ή χρωστικές.
Αντικατάσταση οδοντόβουρτσας
Οι ειδικοί συνιστούν να αντικαθιστούμε την οδοντόβουρτσά μας κάθε τρεις μήνες. Σύμφωνα με τις συστάσεις τους, είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιλέγουμε οδοντόβουρτσες με πλατιά, εργονομική λαβή που είναι εύκολες στη χρήση.
✅ Συμβουλή! Αν το παιδί σας δεν φαίνεται πρόθυμο ή δεν είναι σε θέση να διατηρήσει μια ρουτίνα για την καλή υγεία των δοντιών, προσπαθήστε να το ενθαρρύνετε. Για παράδειγμα, μπορείτε να του δώσετε την ευκαιρία να επιλέξει την οδοντόβουρτσα που του αρέσει, αρκεί το μοντέλο της είναι εγκεκριμένο. Συνήθως, μια καλή επιλογή είναι οι οδοντόβουρτσες με έντονα χρώματα ή που απεικονίζουν τον αγαπημένο τους χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων.
Μειώστε την κατανάλωση ζάχαρης
Η κίνηση αυτή είναι ζωτικής σημασίας! Η ελαχιστοποίηση της ποσότητας ζάχαρης που καταναλώνουν τα παιδιά στη διατροφή τους είναι τόσο σημαντική όσο το βούρτσισμα των δοντιών ή η χρήση καλής οδοντόκρεμας. Τα κολλώδη ζαχαρώδη είδη, όπως οι τσίχλες και οι καραμέλες συνιστάται να αποφεύγονται, επειδή η ζάχαρη εισχωρεί εύκολα ανάμεσα στα δόντια και βλάπτει την αδαμαντίνη.
Τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος
Καλό είναι τα παιδιά να συνηθίζουν στις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο από μικρή ηλικία. Από την ηλικία του ενός έτους, μπορούν να επισκέπτονται παιδοδοντίατρο, για να βεβαιώνονται για τη σωστή ανάπτυξη των νεογιλών. Ο παιδοδοντίατρος θα παρακολουθεί τακτικά τα παιδιά και θα υποδεικνύει τη θεραπεία που ενδείκνυται κάθε φορά για κάθε παιδί, ανάλογα με την περίπτωση.
Πώς να ενθαρρύνετε τα παιδιά να φροντίζουν την υγεία των δοντιών τους
Θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τη διατήρηση καλής στοματικής και οδοντικής υγιεινής στα παιδιά, από τη βρεφική ακόμα ηλικία. Πολλοί λίγοι γονείς γνωρίζουν ότι το γάλα, το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο στη διατροφή των βρεφών, κολλά στη γλώσσα και προκαλεί μύκητες. Επομένως, καλό είναι να καθαρίζετε τα ούλα και τη γλώσσα τους με ένα υγρό πανάκι μετά από κάθε γεύμα. Με αυτόν τον τρόπο, θα αφαιρούνται τα υπολείμματα τροφής που εισχωρούν στο περιοδόντιο.
Με την ανατολή των νεογιλών, καλό είναι να εντάσσεται στη ρουτίνα της φροντίδας των δοντιών και το βούρτσισμα. Συνιστάται να βουρτσίζετε τα δόντια του παιδιού σας δύο φορές την ημέρα, επί δύο λεπτά τη φορά. Ανακαλύψτε παρακάτω πώς θα βουρτσίζετε σωστά τα δόντια τους.
Βούρτσισμα νεογιλών
Οι γονείς πιστεύουν ότι η κατεύθυνση του βουρτσίσματος είναι το σημαντικότερο στον καθαρισμό των νεογιλών δοντιών. Η πραγματικότητα είναι ότι η τεχνική δεν είναι και τόσο σημαντική. Αντίθετα, για να μπορούν τα παιδιά να έχουν υγιή και γερά δόντια, θα πρέπει να βεβαιώνεστε ότι καθαρίζετε κάθε δόντι ξεχωριστά, ανεξάρτητα από τη θέση της οδοντόβουρτσας.
Προσπαθήστε να βουρτσίζετε όλη την επιφάνεια των δοντιών, πάνω και κάτω. Μην ξεχνάτε την εσωτερική πλευρά. Είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στο παιδί σας πόσο σημαντικό είναι να βουρτσίζει όλη την επιφάνεια των δοντιών, επειδή πολλά έχουν την τάση να βουρτσίζουν μόνο την πιο πλευρά που είναι περισσότερο εκτεθειμένη.
Πολλά παιδιά δεν συνεργάζονται με το πλύσιμο των δοντιών. Σίγουρα η διαδικασία δεν είναι ιδιαίτερα συναρπαστική! Προσπαθήστε επομένως να την κάνετε πιο διασκεδαστική, για να μοιάζει με παιχνίδι. Για παράδειγμα, τραγουδήστε ένα αστείο τραγούδι όσο πλένουν τα δόντια τους ή βουρτσίστε κάθε δόντι στον ρυθμό του αγαπημένου τους τραγουδιού. Επίσης, για πολλά παιδιά, η γεύση της οδοντόβουρτσας είναι πολύ σημαντική. Αφήστε τα να επιλέξουν αυτή που τους αρέσει περισσότερο.
Εκπαίδευση στη στοματική και οδοντική υγεία
Αν ανήκετε κι εσείς στις περιπτώσεις που το πλύσιμο των δοντιών από το παιδί γίνεται αφορμή για καυγάδες, μην νιώθετε μόνοι, δεν είναι καθόλου σπάνιο. Θυμηθείτε ότι κάθε προσπάθεια που καταβάλλετε για να εκπαιδεύσετε το παιδί σας στη διατήρηση της στοματικής υγείας θα συμβάλει στη διατήρηση της γενικής υγείας τους, αργότερα, στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή τους.
Οι καλές συνήθειες όσον αφορά τη φροντίδα των δοντιών πρέπει να αποτελούν μέρος της καθημερινής ρουτίνας των παιδιών και οι επισκέψεις στον οδοντίατρο προτείνεται να εντάσσονται στο πλαίσιο αυτής της ρουτίνας. Τονίστε, επομένως, τη σημασία της στοματικής υγιεινής, για να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίζει τους οδοντιάτρους ως ειδικούς τους οποίους μπορεί να εμπιστεύεται. Με αυτόν τον τρόπο, θα ξεπεράσει τον φόβο του για τον προληπτικό οδοντιατρικό έλεγχο.
